• Rinse with warm salt water ဆားကို ေရေႏြးထဲထည့္ျပီး ငံုပါ။ ပလုပ္က်င္းပါ။ ဆား လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂-၃ ဇြန္းကို အေနေတာ္ ေရေႏြး တဖန္ခြက္ထဲ ေရာပါ။ ဆားမပါတဲ့ အခန္းအပူခ်ိန္ရွိ ေရေႏြးလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။
• ေရခဲတံုးလဲ ငံုထားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက ေအးလြန္းတာနဲ႔ ပူလြန္းတာေတြကို ေရွာင္ေစခ်င္တယ္။
• Aspirin, Ibuprofen နဲ႔ Benzocaine အနာသက္သာေဆး တမ်ိဳးမ်ိဳး ေသာက္ပါ။
• Codeine နဲ႔ Hydrocodone Oxycodone ေဆးေတြက ဆရာဝန္လက္မွတ္နဲ႔မွ ဝယ္ရတဲ့ အျပင္းစား အနာသက္သာေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ အိပ္ႏိုင္မယ္။
• Eugenol (Cloves oil) ေလးညွင္းဆီ သံုးပါ။
• ေဆးဆိုင္မွာ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ Benzocaine ထံုေဆး လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Tobacco/Smoking ေဆးလိပ္ မေသာက္ပါနဲ႔။ (နီကိုတင္း) က နာတာကို ပိုဆိုးေစတယ္။
• Massage ႏွိပ္နယ္ေပးႏိုင္တယ္။
• သြားနာေနခ်ိန္မွာ ျငိမ္ထိုင္မေနဘဲ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ လုပ္ေပးသင့္တယ္။
• သီခ်င္း-ဂီတ နားေထာင္သင့္တယ္။ ရုပ္ရွင္-တီဗြီၾကည့္ပါ။
Wisdom Teeth အံဆံုးဆိုတာ လူၾကီးသြား စုစုေပါင္း (၃၂) ေခ်ာင္းထဲက အထက္-ေအာက္၊ ဘယ္-ညာ ေနာက္ဆံုးက သြား (၄) ေခ်ာင္းကိုေခၚတာ ျဖစ္တယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ တတိယေျမာက္ အံသြားေတြျဖစ္တယ္။ အသက္ ၁၂ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္အတြင္းေပါက္တယ္။ လူဦးေရ ၃၅% မွာ အံဆံုးမေပါက္ၾကပါ။ Impacted wisdom teeth အံဆံုးေပါက္မထြက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါဆိုတာ ရွိတယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာထဲမွာ မတူတာေတြ ရွိတယ္။
• Mesioangular impaction ဆိုတာ ၄၄%မွာျဖစ္တဲ့ အမ်ားဆံုးအမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ အံဆံုးက ေရွ႕ဖက္ဆီကို ေငါထြက္ေနတာမ်ိဳး။ အထက္ အံဆံုးဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ အခက္ဆံုးနဲ႔ ေအာက္အံဆံုးဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ သိပ္လြယ္တယ္။
• Vertical impaction ဆိုတာက ၃၈% သြားဖံုးအထက္ကို ထြက္မလာႏိုင္တာမ်ိဳး။
• Distoangular impaction ဆိုတာက ၆% အံဆံုးက ေနာက္ဖက္ဆီ ကေစာင္းထြက္ေနတာမ်ိဳး။ ေအာက္အံဆံုး ဆိုရင္ ႏုတ္ရတာအခက္ဆံုးနဲ႔ အထက္အံဆံုး ဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ သိပ္လြယ္တယ္။
• Horizontal impaction ဆိုတာ ၃% အံဆံုးက ေဘးဖက္ဆီကို ၉ဝ ဒီဂရီေစာင္းထြက္ေနတာမ်ိဳး။
• အထက္အံဆံုးက သြားဖံုးကပြင့္ေနျပီး ထြက္မလာႏိုင္လို႔ ႏုတ္ရရင္ အရိုးကို ဖယ္ေပးရတတ္တယ္။
Partial eruption အံဆံုးက အကုန္မထြက္ႏိုင္ရင္ အေပၚမွာ အဖံုးလိုျဖစ္ေမတာကို Operculum ေခၚတယ္။ သူ႔ေအာက္မွာ ဗက္တီးရီးယားေတြ ေအာင္းေနႏိုင္တယ္။ သြားတိုက္တံနဲ႔ လုပ္ေပးတာလဲ မရျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အပ္မပါတဲ့ ေဆးထိုးပိုက္ သံုးျပီး လုပ္ႏိုင္တယ္။ ျပီးရင္ Hydrogen peroxide (H²O²) ေဆးရည္နဲ႔ ေဆးပါ။ နီရဲျပီးေရာင္ေနမယ္။ ပါးစပ္ဟလို႔ ခက္မယ္။ ခံတြင္းနံ႔ ဆိုးလာမယ္။ Extraction သြားႏုတ္ျပစ္ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Operculectomy ခြဲစိတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ကာေၾကာင့္ အာရံုေၾကာကိုထိခိုက္မိရင္ လွ်ာထံုတာ ယာယီျဖစ္ေနမယ္။ ကံမေကာင္းရင္ တသက္လံုး ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ေရာင္တာျဖစ္ေနတာကို Chronic pericoronitis ေခၚတယ္။ Paradental cyst အိတ္လိုလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
သြားထိခိုက္မိတာ၊ သြားပိုးစားတာ၊ ေသြးအေလွ်ာက္လို႔ ေသေနတဲ့သြားေတြေၾကာင့္ သြားပိုးဝင္တာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္တာဟာ သြားထဲက Pulp အေပ်ာ့လႊာမွာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သြားအနားက Bone အရိုးမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Gum tissue သြားဖံုး (တစ္ရွဴး) မွာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Antibiotics ပဋိဇီဝေဆးေတြက ဗက္တီးရီးယားေတြကို ေသေစႏိုင္ေပမဲ့ ေသေနတဲ့သြားကိုေတာ့ သက္ေရာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဗက္တီးရီးယားေတြက ပဋိဇီဝေဆးယဥ္တာေတြလဲရွိတယ္။ Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္)၊ Metronidazole (မက္ထရို ႏိုက္ဒါေဇာလ္)၊ Amoxicillin (အေမာက္ဆလင္) နဲ႔ Cephalosporins (ကက္ဖလိုစပိုရင္) ေဆးေတြကိုေပးတယ္။
သြားပိုးဝင္တာအတြက္သံုးတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြ -
1. Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) = တခါေသာက္ 250mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္။
2. Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒါေဇာလ္) (ေဆးရဲ႕ တျခားအသံုးျပဳနည္းေတြကိုပါ ထည့္ေရးပါရေစ။)
• Amebic Infections (အမီးဘား) ဝမ္းကိုက္ေရာဂါ = တခါေသာက္ 750 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၁ဝ ရက္။
• Amebic liver abscess (အမီးဘား) အသဲျပည္တည္နာ = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၁ဝ ရက္။
• Rosacea အေရျပားနာအတြက္ လိမ္းေဆး = တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္ လိမ္းပါ။
• Bacterial Vaginosis (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္ျခင္း = Metronidazole vaginal gel ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ေဆး၊ တေန႔ ၂ ခါ၊ ၅ ရက္ထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Extended-release Metronidazole တာရွည္ခံေဆးျပား 750 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္။ တာရွည္ခံမဟုတ္တဲ ေဆးမ်ိဳး မတိုးပါ။
• Trichomoniasis လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ = Metronidazole 2 grams တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 375 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။
3. Amoxicillin (အေမာက္ဆလင္)
• Actinomycosis (အက္တီႏိုမိုင္ကိုးဆစ္) = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 375 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၆ လေသာက္ပါ။ (မွတ္ခ်က္။ ေဆးကုကာစမွာ penicillin G ဒါမွမဟုတ္ ampicillin ကို ၄-၆ ပါတ္ၾကာထိုးရမည္။)
• Anthrax ေဒါင့္သန္းေရာဂါ ကာကြယ္ရန္ ႏွင့္ ကုသရန္ = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ (မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးက ပဌမတန္းစားအေနနဲ႔ မသံုးသင့္ပါ။ Ciprofloxacin နဲ႔ Doxycycline ေဆးေတြေပးလို႔မသင့္တဲ့ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြကိုသာ Ciprofloxacin နဲ႔ Doxycycline ေဆးေတြကို ၁ဝ-၁၄ ရက္ ေပးျပီးေနာက္မွာ ရက္ ၆ဝ ျပည့္ေအာင္ ဒီေဆးေပးသင့္တယ္။)
• Bacterial Endocarditis ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္းမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရန္၊ သြား၊ အသက္ရွဴလမ္း၊ အစာေျခလမ္းမွာ တခုခုမလုပ္မီ တနာရီၾကိဳတင္ျပီး 2 g ေပးပါ။
• Chlamydia Infection = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇ ရက္။
• Cystitis ဆီးအိမ္ေရာင္ျခင္း ႏွင့္ Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၃-၇ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Helicobacter pylori Infection အစာအိမ္ပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 1 g တေန႔ ၂-၃ ခါ၊ ၁၄ ရက္။ (မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးနဲ႔အတူ Metronidazole + Bismuth subsalicylate ဒါမွမဟုတ္ Clarithromycin + Omeprazole or Lansoprazole တြဲေပးသင့္သည္။)
• Lyme Disease (လိုင္းမ္) ေရာဂါ၊ Arthritis အဆစ္နာ၊ Carditis ႏွလံုးေရာင္ = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၁၄-၃ဝ ရက္။
• Otitis Media နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္။
• Pneumonia ႏူမိုးနီးယား = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။
• Sinusitis ဆိုင္းနပ္စ္ = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္။ တခ်ိဳ႕ကို ၃-၄ ပါတ္ၾကာေအာင္ေပးရသည္။
• Skin or Soft Tissue Infection = အေရျပားနာျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Upper Respiratory Tract Infection အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Bronchitis ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Tonsillitis/Pharyngitis အာသီး-အာေခါင္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Bacterial Infection ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၂၁ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
4. Ciprofloxacin (Cipro) (စစ္ပရုိဖေလာက္ဆာစင္)
Bone အရိုး၊ Joint အဆစ္၊ Lower Respiratory Tract အသက္ရွဴလမ္းအထက္ပိုင္း၊ Prostate ဆီးက်တ္၊ Sinus (ဆိုင္းနပ္စ္)၊ Skin အေရျပား Infections ပိုးဝင္တာေတြအတြက္သံုးတယ္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (သာမန္) = တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (အသင့္အတင့္ဆိုး) = တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (ဆိုး) = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။
Dr. တင့္ေဆြ
• ေရခဲတံုးလဲ ငံုထားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက ေအးလြန္းတာနဲ႔ ပူလြန္းတာေတြကို ေရွာင္ေစခ်င္တယ္။
• Aspirin, Ibuprofen နဲ႔ Benzocaine အနာသက္သာေဆး တမ်ိဳးမ်ိဳး ေသာက္ပါ။
• Codeine နဲ႔ Hydrocodone Oxycodone ေဆးေတြက ဆရာဝန္လက္မွတ္နဲ႔မွ ဝယ္ရတဲ့ အျပင္းစား အနာသက္သာေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ အိပ္ႏိုင္မယ္။
• Eugenol (Cloves oil) ေလးညွင္းဆီ သံုးပါ။
• ေဆးဆိုင္မွာ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ Benzocaine ထံုေဆး လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Tobacco/Smoking ေဆးလိပ္ မေသာက္ပါနဲ႔။ (နီကိုတင္း) က နာတာကို ပိုဆိုးေစတယ္။
• Massage ႏွိပ္နယ္ေပးႏိုင္တယ္။
• သြားနာေနခ်ိန္မွာ ျငိမ္ထိုင္မေနဘဲ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ လုပ္ေပးသင့္တယ္။
• သီခ်င္း-ဂီတ နားေထာင္သင့္တယ္။ ရုပ္ရွင္-တီဗြီၾကည့္ပါ။
Wisdom Teeth အံဆံုးဆိုတာ လူၾကီးသြား စုစုေပါင္း (၃၂) ေခ်ာင္းထဲက အထက္-ေအာက္၊ ဘယ္-ညာ ေနာက္ဆံုးက သြား (၄) ေခ်ာင္းကိုေခၚတာ ျဖစ္တယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ တတိယေျမာက္ အံသြားေတြျဖစ္တယ္။ အသက္ ၁၂ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္အတြင္းေပါက္တယ္။ လူဦးေရ ၃၅% မွာ အံဆံုးမေပါက္ၾကပါ။ Impacted wisdom teeth အံဆံုးေပါက္မထြက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါဆိုတာ ရွိတယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာထဲမွာ မတူတာေတြ ရွိတယ္။
• Mesioangular impaction ဆိုတာ ၄၄%မွာျဖစ္တဲ့ အမ်ားဆံုးအမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ အံဆံုးက ေရွ႕ဖက္ဆီကို ေငါထြက္ေနတာမ်ိဳး။ အထက္ အံဆံုးဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ အခက္ဆံုးနဲ႔ ေအာက္အံဆံုးဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ သိပ္လြယ္တယ္။
• Vertical impaction ဆိုတာက ၃၈% သြားဖံုးအထက္ကို ထြက္မလာႏိုင္တာမ်ိဳး။
• Distoangular impaction ဆိုတာက ၆% အံဆံုးက ေနာက္ဖက္ဆီ ကေစာင္းထြက္ေနတာမ်ိဳး။ ေအာက္အံဆံုး ဆိုရင္ ႏုတ္ရတာအခက္ဆံုးနဲ႔ အထက္အံဆံုး ဆိုရင္ ႏုတ္ရတာ သိပ္လြယ္တယ္။
• Horizontal impaction ဆိုတာ ၃% အံဆံုးက ေဘးဖက္ဆီကို ၉ဝ ဒီဂရီေစာင္းထြက္ေနတာမ်ိဳး။
• အထက္အံဆံုးက သြားဖံုးကပြင့္ေနျပီး ထြက္မလာႏိုင္လို႔ ႏုတ္ရရင္ အရိုးကို ဖယ္ေပးရတတ္တယ္။
Partial eruption အံဆံုးက အကုန္မထြက္ႏိုင္ရင္ အေပၚမွာ အဖံုးလိုျဖစ္ေမတာကို Operculum ေခၚတယ္။ သူ႔ေအာက္မွာ ဗက္တီးရီးယားေတြ ေအာင္းေနႏိုင္တယ္။ သြားတိုက္တံနဲ႔ လုပ္ေပးတာလဲ မရျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အပ္မပါတဲ့ ေဆးထိုးပိုက္ သံုးျပီး လုပ္ႏိုင္တယ္။ ျပီးရင္ Hydrogen peroxide (H²O²) ေဆးရည္နဲ႔ ေဆးပါ။ နီရဲျပီးေရာင္ေနမယ္။ ပါးစပ္ဟလို႔ ခက္မယ္။ ခံတြင္းနံ႔ ဆိုးလာမယ္။ Extraction သြားႏုတ္ျပစ္ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Operculectomy ခြဲစိတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ကာေၾကာင့္ အာရံုေၾကာကိုထိခိုက္မိရင္ လွ်ာထံုတာ ယာယီျဖစ္ေနမယ္။ ကံမေကာင္းရင္ တသက္လံုး ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ေရာင္တာျဖစ္ေနတာကို Chronic pericoronitis ေခၚတယ္။ Paradental cyst အိတ္လိုလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
သြားထိခိုက္မိတာ၊ သြားပိုးစားတာ၊ ေသြးအေလွ်ာက္လို႔ ေသေနတဲ့သြားေတြေၾကာင့္ သြားပိုးဝင္တာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္တာဟာ သြားထဲက Pulp အေပ်ာ့လႊာမွာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သြားအနားက Bone အရိုးမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Gum tissue သြားဖံုး (တစ္ရွဴး) မွာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Antibiotics ပဋိဇီဝေဆးေတြက ဗက္တီးရီးယားေတြကို ေသေစႏိုင္ေပမဲ့ ေသေနတဲ့သြားကိုေတာ့ သက္ေရာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဗက္တီးရီးယားေတြက ပဋိဇီဝေဆးယဥ္တာေတြလဲရွိတယ္။ Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္)၊ Metronidazole (မက္ထရို ႏိုက္ဒါေဇာလ္)၊ Amoxicillin (အေမာက္ဆလင္) နဲ႔ Cephalosporins (ကက္ဖလိုစပိုရင္) ေဆးေတြကိုေပးတယ္။
သြားပိုးဝင္တာအတြက္သံုးတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြ -
1. Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) = တခါေသာက္ 250mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္။
2. Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒါေဇာလ္) (ေဆးရဲ႕ တျခားအသံုးျပဳနည္းေတြကိုပါ ထည့္ေရးပါရေစ။)
• Amebic Infections (အမီးဘား) ဝမ္းကိုက္ေရာဂါ = တခါေသာက္ 750 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၁ဝ ရက္။
• Amebic liver abscess (အမီးဘား) အသဲျပည္တည္နာ = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၅-၁ဝ ရက္။
• Rosacea အေရျပားနာအတြက္ လိမ္းေဆး = တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္ လိမ္းပါ။
• Bacterial Vaginosis (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္ျခင္း = Metronidazole vaginal gel ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ေဆး၊ တေန႔ ၂ ခါ၊ ၅ ရက္ထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Extended-release Metronidazole တာရွည္ခံေဆးျပား 750 mg တေန႔ (၁) ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ေသာက္။ တာရွည္ခံမဟုတ္တဲ ေဆးမ်ိဳး မတိုးပါ။
• Trichomoniasis လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ = Metronidazole 2 grams တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 375 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။
3. Amoxicillin (အေမာက္ဆလင္)
• Actinomycosis (အက္တီႏိုမိုင္ကိုးဆစ္) = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 375 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၆ လေသာက္ပါ။ (မွတ္ခ်က္။ ေဆးကုကာစမွာ penicillin G ဒါမွမဟုတ္ ampicillin ကို ၄-၆ ပါတ္ၾကာထိုးရမည္။)
• Anthrax ေဒါင့္သန္းေရာဂါ ကာကြယ္ရန္ ႏွင့္ ကုသရန္ = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ (မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးက ပဌမတန္းစားအေနနဲ႔ မသံုးသင့္ပါ။ Ciprofloxacin နဲ႔ Doxycycline ေဆးေတြေပးလို႔မသင့္တဲ့ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြကိုသာ Ciprofloxacin နဲ႔ Doxycycline ေဆးေတြကို ၁ဝ-၁၄ ရက္ ေပးျပီးေနာက္မွာ ရက္ ၆ဝ ျပည့္ေအာင္ ဒီေဆးေပးသင့္တယ္။)
• Bacterial Endocarditis ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္းမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရန္၊ သြား၊ အသက္ရွဴလမ္း၊ အစာေျခလမ္းမွာ တခုခုမလုပ္မီ တနာရီၾကိဳတင္ျပီး 2 g ေပးပါ။
• Chlamydia Infection = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇ ရက္။
• Cystitis ဆီးအိမ္ေရာင္ျခင္း ႏွင့္ Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၃-၇ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Helicobacter pylori Infection အစာအိမ္ပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 1 g တေန႔ ၂-၃ ခါ၊ ၁၄ ရက္။ (မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးနဲ႔အတူ Metronidazole + Bismuth subsalicylate ဒါမွမဟုတ္ Clarithromycin + Omeprazole or Lansoprazole တြဲေပးသင့္သည္။)
• Lyme Disease (လိုင္းမ္) ေရာဂါ၊ Arthritis အဆစ္နာ၊ Carditis ႏွလံုးေရာင္ = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၁၄-၃ဝ ရက္။
• Otitis Media နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္။
• Pneumonia ႏူမိုးနီးယား = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။
• Sinusitis ဆိုင္းနပ္စ္ = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊ ၁ဝ-၁၄ ရက္။ တခ်ိဳ႕ကို ၃-၄ ပါတ္ၾကာေအာင္ေပးရသည္။
• Skin or Soft Tissue Infection = အေရျပားနာျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Upper Respiratory Tract Infection အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Bronchitis ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Tonsillitis/Pharyngitis အာသီး-အာေခါင္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• Bacterial Infection ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 to 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၂၁ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 to 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
4. Ciprofloxacin (Cipro) (စစ္ပရုိဖေလာက္ဆာစင္)
Bone အရိုး၊ Joint အဆစ္၊ Lower Respiratory Tract အသက္ရွဴလမ္းအထက္ပိုင္း၊ Prostate ဆီးက်တ္၊ Sinus (ဆိုင္းနပ္စ္)၊ Skin အေရျပား Infections ပိုးဝင္တာေတြအတြက္သံုးတယ္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (သာမန္) = တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (အသင့္အတင့္ဆိုး) = တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။
• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း (ဆိုး) = တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။
Dr. တင့္ေဆြ
